Nad brzegami Niemna

Ksi??ka jest rodzajem sagi rodzinnej, umiejscowionej g?ównie w rodzinnych okolicach autora, jego rodziców i dziadków, poczynaj?c od ko?ca XIX wieku, ale przenosi te? czytelnika do carskiej armii i przedwojennego Petersburga. Nast?pnie na lini? frontu i do okopów pierwszej wojny ?wiatowej. Dowiadujemy si? te?, w jaki sposób przynajmniej niektórzy ?o?nierze rosyjskiej armii trafiaj? do austriackiej niewoli, jakie warunki tam im przygotowano. Zapoznaj?c si? z krótkim opisem okresu mi?dzywojennego mo?na wyci?gn?? wniosek, ?e mieszka?cy terenów nadgranicznych ?yli w ci?g?ych strachu przed zagro?eniem ze strony by?ego Zwi?zku Radzieckiego, ale z nadziej?, ?e z roku na rok b?d? coraz szcz??liwsi. Okres wojny, to okres, w którym do wspomnie? wynikaj?cych z opowie?ci starszego pokolenia, do??czaj? w?asne wspomnienia autora. Autor bezpo?rednio nie widzi dzia?a? wojennych, nie widzi strzelaj?cych ?o?nierzy, ale uczucie strachu, zagro?enia ?ycia i bezradno?? rodziców w warunkach nadci?gaj?cej jakiej? strasznej si?y promieniuje z ka?dej strony ksi??ki z tego okresu. Do?? szczegó?owo przedstawiony jest okres po ponownym wkroczeniu Armii Czerwonej na tereny by?ych Kresów Wschodnich. Tu mo?emy zapozna? si? z NKWD i wywózkami rodzin Polskich na Syberi?. Przymusow? kolektywizacj?, zmuszaniem do pracy bez wynagrodzenia nie tylko osób doros?ych, ale i m?odzie?y szkolnej. Ujrzymy bezsens systemu tzw. „gospodarki uspo?ecznionej” nie z pozycji naukowej, a zwyk?ego mieszka?ca wsi. Dowiemy si? w jakich warunkach i jakimi metodami zdobywano bochenek chleba, który sta? si? prawdziwym rarytasem. B?dziemy mogli te? wyci?gn?? by? mo?e zadziwiaj?cy wniosek, ?e tak trudne warunki nie mia?y wi?kszego wp?ywu na samopoczucie m?odzie?y, bez wzgl?du na narodowo??, ?e podrostki w wieku kilkunastu lat maj? ca?kiem inn? ocen? rzeczywisto?ci, ni? osoby doro?li i potrafi? si? cieszy? z najbardziej b?ahych powodów. Opowie?? ko?czy si? w momencie, kiedy d?ugi poci?g sk?adaj?cy si? z wagonów towarowych, zwanych powszechnie wagonami bydl?cymi, przekracza granic? na Bugu i do poci?gu podchodzi polska za?oga, a stoj?cy w drzwiach wagonu polscy uchod?cy po raz pierwszy s?ysz? s?owa polskie i po raz ostatni rosyjskie. Decyzja o wyje?dzie nie by?a ?atwa i by? mo?e daje odpowied?, dlaczego tak wiele rodzin polskich nie skorzysta?o z mo?liwo?ci opuszczenia terenów, które znalaz?y si? w granicach Bia?orusi i Litwy i nie wyjecha?o do Polski w nowych granicach. Warto jeszcze doda?, ?e ?adne streszczenie nie zast?pi przyjemno?ci bezpo?redniego czytania.